Ben je ooit ‘s morgens wakker geworden met de gedachte hoe kom ik deze dag door? Is er wel eens een moment geweest in je leven dat jou iets heftigs is overkomen, waarbij je je hebt afgevraagd hoe ga ik dit overleven? Heb je wel eens momenten gehad dat je het leven wilde opgeven? Misschien heb je nu dat gevoel wel. Hoe moeilijk het nu ook lijkt, er is altijd hoop!
Stress, overspannenheid of een burn-out
Iedereen ervaart op enig moment in zijn leven wel eens stress. Over het algemeen zijn we dan nog wel in staat om te functioneren en vaak zien we dat mensen die stress ervaren zelfs nog harder gaan werken om overzicht te krijgen en de controle te hervinden.
Wanneer de stress zich begint op te stapelen dan kan overspannenheid of een burn out het gevolg zijn. Overspannenheid ontstaat wanneer er in een relatief korte periode te veel van je verwacht wordt. Hierdoor ontstaat er een disbalans tussen je draaglast en je draagkracht. Om deze balans te herstellen is vaak een periode van enkele weken rust al voldoende.
We spreken van een burn-out als iemand jarenlang over zijn grenzen heen is gegaan en zelfs de reserve batterij heeft opgebruikt. Hierdoor is er sprake van totale uitputting en ben je niet meer in staat dagelijkse taken uit te voeren, heb je geen energie meer om te wandelen of sporten, kun je prikkels (op feestjes, van je kinderen, op je werk) niet meer verdragen én heb je moeite om dingen te onthouden en je te concentreren. Het herstel van een burn-out duurt vaak langere tijd.
Symptomen van een burn-out
De klachten van een burn-out komen sterk overeen met die van stress. Het verschil zit hem vooral in de intensiteit, en duur van de klachten. Bij stressklachten zien we na een periode van rust een zichtbare afname van de klachten, bij een burn-out is dit niet direct het geval.
Fysieke klachten
- energie tekort,
• slapeloosheid,
• hartkloppingen,
• hoge bloeddruk,
• hoofdpijn,
• rugklachten, nek- en schouderklachten,
• benauwdheid of hyperventilatie,
• maag- en darmklachten,
• huidproblemen,
• geheugen- en concentratieproblemen.
Psychische klachten
- depressieve gevoelens,
• angst- en paniekaanvallen,
• overprikkeld,
• wantrouwend,
• stemmingswisselingen (irritatie, boosheid, agressie),
• emotionele uitbarstingen,
• gevoelens van onzekerheid en minder zelfvertrouwen,
• piekeren en malen,
• gevoel van machteloosheid,
• besluiteloosheid en uitstelgedrag.
Gedragsveranderingen
- anders reageren (labieler, kort lontje etc.)
• verslavingen (eten, roken, drinken, drugs, gokken etc.)
• sociale contacten vermijden,
• emotionele reacties (huilbuien),
• negatieve gedachtenpatronen,
• nergens meer van kunnen genieten,
• jezelf niet meer terug kennen.
Hoe ontstaat een burn-out?
Aanhoudende stressfactoren kunnen uitmonden in een burn-out, maar ook één of meerdere van de volgende factoren spelen een rol bij het ontstaan van een burn-out.
- Werkgerelateerde factoren
• langdurige werkdruk,
• te weinig ontspanning,
• balans werk-privé,
• onderwaardering,
• slechte werksfeer. - Karaktereigenschappen
• perfectionisme (het moet altijd maar beter),
• onzekerheid (kan ik dit wel?)
• pleasen (voldoen aan de verwachtingen van een ander),
• ambitie en prestatiedrang,
• moeite om grenzen aan te geven. - Maatschappelijke factoren
• man en vrouw werken beide (veel ballen om in de lucht te houden),
• de crisis (hoge werkeloosheid, druk op het inkomen),
• alles willen (reizen, werken, ontwikkelen, sporten etc.), - Social media
• continue stroom aan informatie (prikkels),
• altijd maar bereikbaar zijn (mobiele telefoon etc.),
• beelden waaraan we te voldoen hebben.
De afgelopen jaren zien we dan ook een toename in het aantal personen met een burn-out. Tevens zien we dat de gemiddelde leeftijd waarop we een burn-out krijgen steeds lager wordt.
Wat heeft mijn burn-out mij te vertellen?
Een burn-out is een schreeuw om verandering. Het is een moment waarop je tot inzicht komt dat je de dingen anders te doen hebt. Misschien heb je;
- Eerder je grenzen aan te geven
- Hulp te vragen aan anderen
- Je uit te spreken over wat je voelt en denkt
- ‘Nee’ te durven zeggen
- Minder hoge eisen te stellen aan jezelf
- Jezelf niet meer te vergelijken met anderen
- Niet langer te voldoen aan de verwachtingen van anderen
Het geheim van verandering is stoppen met vechten tegen wat je niet weer wilt en al je energie richten op wat je wel wilt.
Hoe wil jij dat jouw leven eruit ziet?
